Inleiding
In een tijdperk van grote internationale geopolitieke spanningen die gepaard gaan met uitbreidende militaire conflicten (Rusland-Oekraïne, Israël-Palestina-Libanon) is de oude, deels Vlaams-nationale boodschap ‘Nooit-meer-oorlog’ weer actueler dan ooit. Binnen de burgerlijke Vlaamse beweging is deze boodschap langzaam ondergesneeuwd vanuit het streven naar een vreedzame oplossing voor internationale conflicten gesteund op “het recht op zelfbeschikking voor elk volk”. Deze vreedzame oplossing werd en wordt echter gezocht binnen de bestaande politieke en militaire structuren die niet alleen deel van het probleem vormen, maar bovendien door de Belgische staat en haar machthebbende elite omarmd worden. In dit burgerlijke discours is een positieve ingesteldheid ten aanzien van militarisme binnen geslopen, waarbij het Belgisch en westers beleid dat publiekelijk in theorie steunt op een defensieapparaat dat een afschrikkend effect moet hebben, in de praktijk leidt tot wereldwijde inzet ten dienste van de westerse (Amerikaanse) geopolitieke en financiële belangen. Vandaag kunnen we niet anders dan vaststellen dat de boodschap ‘Nooit-meer-oorlog’ weer aansluiting vindt bij haar oorspronkelijke, door de Frontsoldaten gedragen invulling: de verwerping van imperialisme en militarisme.
Westers imperialisme en de medewerking van België
De voornaamste bron van imperialisme in de wereld sinds de Tweede Wereldoorlog is het westen, gedomineerd door de Verenigde Staten. Elke NAVO-natie, en dus ook België, is een marionet van de geopolitieke, culturele, militaire en financieel-economische belangen van de Verenigde Staten. Dit ontkennen is het negeren van de hele evolutie van de politieke wereldeconomie sinds de afloop van de Eerste Wereldoorlog. De NAVO wordt eenzijdig gecontroleerd door de Verenigde Staten en in tegenstelling tot wat zeer vaak beweerd wordt, was het nooit een defensieve alliantie. Het was steeds een agressororganisatie tegen de USSR, en heeft in haar “heroriëntatie” na het verdwijnen van de USSR in de periode 1989-1991 haar agressorpolitiek verdergezet zoals Joegoslavië en Libië ondervonden. Na het uiteenvallen van de USSR werd het Warschaupact ontbonden, maar de NAVO bleef groeien. Sinds het einde van de jaren 1990 is de NAVO stelselmatig oostwaarts uitgebreid naar 14 nieuwe landen. Deze militaire opmars is door de Amerikaanse en Europese regeringen -waaronder ook weer de Belgische- grotendeels genaturaliseerd als een garantie voor vrede, maar de onderliggende oorzaken zijn niet echt uitgelegd.
Samen met de rest van de NAVO en de westerse politieke elite dreigt België ons, Vlamingen en Walen, mee te sleuren in een nieuwe geldverslindende wapenwedloop gekoppeld aan een toenemende agressiepolitiek die oorlogsdreiging steeds reëler maakt. De geopolitieke context wordt aan de bevolking bewust niet duidelijk gemaakt. Wij menen dat o.a. Vlaams-nationalisten de taak en plicht hebben om de doelen van de NAVO specifiek te contextualiseren binnen zowel de imperialistische ambities van de VS als binnen de opkomst van het rentenierskapitalisme sinds de jaren negentig. Het is van cruciaal belang te benadrukken dat de Belgische staat, haar instellingen en haar leidende elites hier actief aan meewerken en dit het voortbestaan van de Belgische staat, ingebed in een Atlantische gemeenschap, mee verankert. Na de implosie van de USSR verwierp het Amerikaanse regime een “vredesdividend”. Logisch, gelet op hoe belangrijk de sterke uitbreiding van de Amerikaanse militaire basissen sinds de Tweede Wereldoorlog en het militair-industrieel complex sinds de jaren 1990 zijn geweest voor de Amerikaanse kapitalistische winsten. De VS hebben ongeveer 750 militaire basissen in minstens 80 landen en ze geven meer uit aan hun leger dan de volgende 10 landen samen. De meeste van die basissen bevinden zich in Europa, waarvan 11 in België waarop ongeveer 1000 Amerikaanse militairen actief zijn. Het idee dat Amerikaanse basissen en troepen in vreemde landen interveniëren om veiligheid te bieden en mensenrechten te bevorderen wordt gelogenstraft door hun echte geschiedenis zoals beschreven in een uitstekend boek, ‘The Bases of Empire’, uitgegeven door Catherine Lutz waarin ze aantoont dat die Amerikaanse basissen niet bijdragen aan de veiligheid of het bevorderen van rechten en welzijn van de gastbevolking.
Moeten we niet eerder Rusland als een imperialistisch gevaar beschouwen? Neen! En dit antwoord zal ongetwijfeld bij flink wat lezers de wenkbrauwen fronsen. Het is immers niet omdat een groot land tot militaire actie tegen het politieke regime van een buurland overgaat, dat we per definitie met imperialisme te maken hebben. Rusland is niet imperialistisch omdat het daar de financieel-economische noodzakelijkheden van mist. Rusland heeft hooguit monopoliekapitaal, maar dat is geen bepalend kenmerk van het wereldsysteem van imperialisme. Vooral financieel kapitaal is noodzakelijk, en dit is centraal en fundamenteel gevestigd in de westerse, Atlantische bankwereld. Rusland is vooral een grondstoffenexporteur (gas, olie, delfstoffen), geen kapitaalexporteur, zoals blijkt uit het gebrek aan substantieel belang van Russisch financieel kapitaal. Rusland exporteert ook geen hegemoniale controle of zijn bestuurssysteem naar andere landen. De Russische interventie in Syrië heeft bijvoorbeeld geen Euraziatische conservatieve regering in Syrië opgelegd. Rusland volgt grotendeels een reactieve (geen proactieve!) realpolitik bij het verdedigen van veiligheidsbelangen. Rusland heeft geen materiële of ideologische capaciteit voor expansie op een substantiële of betekenisvolle manier, noch zijn ze functioneel imperialistisch. Rusland wordt ook actief omsingeld door en uitgesloten van de unipolaire imperialistische macht die het door de VS geleide NAVO-blok is.
De NAVO als militaire arm van het westers financieel kapitalisme
Om de winstgevendheid te herstellen, verschoof het Amerikaanse kapitalisme in de jaren 1970 naar rentenierssectoren zoals de wapenindustrie (gekend als het “militair-industrieel complex”), de bankiers-verzekerings-vastgoedsector en de olie-, gas- en delfstoffenwinning. Rentenierskapitaal, in tegenstelling tot kapitaal dat meerwaarde genereert in bijvoorbeeld de maakindustrie of de landbouw, streeft naar winst door monopolisering van eigendom, in de vorm van grondstoffen, financiële activa of zogenaamd intellectueel eigendom. De afwijzing van het vredesdividend verwijst naar de angst van de heersende elites in de VS om de controle over de NAVO en de dollarlanden te verliezen. Sinds 1991 heeft de alliantie vooral de belangen van de VS gediend, waardoor de focus van Europese en andere Amerikaanse bondgenoten verschoof van hun binnenlandse sferen naar die van de westerse (lees: door de VS bepaalde) “veiligheid”. In verwijzing naar de Amerikaanse econoom Michael Hudson kunnen we stellen dat de NAVO in feite het ministerie van buitenlandse politiek van Europa is geworden, dat ook binnenlandse economische belangen domineert.
Het uiteindelijke doel van de NAVO vandaag de dag is om zich te verzekeren van de steun van regeringen die bondgenoten zijn van de VS, om zogenaamde “bescherming” en “financiering” van het financiële systeem te bieden in ruil voor bezuinigingsbeleid en privatisering, en om imperialistisch beleid in het buitenland door te drukken waar het westerse financiële kapitaal van profiteert. Het is een militaire alliantie ter ondersteuning van een concreet imperialistisch economisch en politiek project, en gebruikt “collectieve veiligheid” daarvoor als alibi. De herverkiezing van Trump tot president zal hier niets aan veranderen. Verwacht wordt dat Trump meer de nadruk zal leggen op het antagonisme jegens China en minder ten aanzien van Rusland. Dat neemt niet weg dat de NAVO blijft verder bestaan en dat vanuit Washington verwacht zal worden dat Europese lidstaten nog meer financieel bijdragen aan de NAVO dan voorheen, op een moment dat de Europese schatkisten leger zijn dan ooit tevoren.
België, lidstaat van het westers imperialistisch en anti-volksnationaal kamp
Dit alles laat geen romantische, naïeve invulling van zowel volksnationale ontvoogdingspolitiek als vredespolitiek toe zoals dit tot op de dag van vandaag in de Vlaamse beweging helaas overheerst. De politieke en economische elites die België in stand houden zijn dezelfde die de Atlantische militaire politiek en de economische richtlijnen van de EU aan haar lidstaten opleggen vanuit de hoger geschetste belangen. ‘Nooit-Meer-Oorlog’ krijgt vanuit dit perspectief een nieuwe, hedendaagse en noodzakelijke invulling. Nooit meer steun aan of dienst in legers ter bescherming van imperialistische belangen! België heeft zich sinds de Tweede Wereldoorlog als stichtend lid van onder andere de EU en de NAVO ervoor gezorgd dat de leidende elite zich heeft genesteld in een heel raderwerk van alliantiesystemen waarvan je niet het ene kan verwerpen terwijl je het andere blindelings aanvaardt.
Het uitoefenen van intense druk op Europese landen, vooral Duitsland, om deel te blijven uitmaken van door de VS gecontroleerde bevoorradingsnetwerken en, meer in het algemeen, het isoleren van Rusland (en Iran) van de wereldwijde energiemarkten, zijn belangrijke motieven geweest voor het Amerikaanse beleid in de afgelopen jaren. Naarmate de NAVO zich uitbreidde en sterker werd, nam ook haar oorlogszucht toe, te beginnen met de aanval op Joegoslavië in de lente van 1999, waarvan de regering geen bedreiging vormde voor de veiligheid van enig NAVO-lid maar het illustreerde de misdaden die de NAVO bereid was te plegen tegen een klein land en zijn bevolking en het was een voorbode van de gruwelijke interventies die nog moesten komen (Afghanistan, Irak, Libië, Mali, Syrië). Het hoeft geen betoog dat deze opvattingen en achterliggende mechanismes volstrekt in tegenspraak zijn met de oorspronkelijke Vlaamse strijd- en vredesbeweging waarin het anti-imperialistische ‘Nooit-meer-oorlog’ een centrale plaats innam.
Dit is wat het westerse establishment vanuit imperialistisch oogpunt, met inbegrip en medewerking van de opeenvolgende Belgische regeringen, doet: het uitbreiden en beschermen van haar belangen en het uitdagen van alle rivalen. Tot groot genoegen van de militair-industriële complexen investeert ook België in de nieuwste militaire hard- en software. Drones, gevechtsvliegtuigen, marineschepen, geleidingssystemen voor massavernietigingswapens, bewakingsapparatuur, interne veiligheidssystemen en middelen om af te rekenen met dissidenten. Middelen die ook bruikbaar zijn tegen hen die het staatkundig status quo, het voortbestaan van de Belgische staat en de machtspositie van de huidige heersende elites in vraag stellen. Het is een constante in de moderne Belgische geschiedenis. Destijds werd door de NAVO het Gladio-netwerk uitgebouwd, gelinkt aan de opbouw van een “strategie van de spanning” met in ons land medewerking van belgicistisch uiterst-rechts (en culminerend in Vlaamse en Waalse doden in Delhaize warenhuizen?). Wat met het medeweten of zelfs de medewerking van de Belgische staatsveiligheid hieraan? De stilte hieromtrent aan burgerlijke Vlaamsnationale zijde is al decennia oorverdovend.
Besluit
Gaan we als Vlaamsgezinden blijven aanvaarden dat het westers imperialisme met de hulp van België Amerikaanse kernwapens stationeert in ons Vlaanderen? Feit is dat de liberale “gemeenschappelijke waarden” die in de NAVO-propaganda worden aangeprezen niet de drijfveer maar het alibi van het bondgenootschap zijn. Het zijn in plaats daarvan de gemeenschappelijke imperialistische belangen van de heersende elites en hun financieel kapitalisme. De NAVO is een politiemacht voor het imperialisme tegen de kleine naties zonder zelfbestuur en tegen de werkende klasse. 11 november symboliseert de aanklacht tegen België dat steun verleent aan het zionisme en de Israëlische agressiepolitiek jegens de Palestijnen en Libanon. 11 november symboliseert de aanklacht tegen de Belgische steun aan het Oekraïense Zelensky-regime dat haar bevolking opoffert voor westers expansionisme. Of het nu in Vlaanderen en Wallonië is, in bezet Ierland, Catalonië of Palestina, in West-Afrika of in Oost-Europa,… de bestaande westersgezinde staten, multinationale instellingen (met als militaire speerpunt de NAVO) en hun leidende elites zijn via het westers imperialisme de hoofdvijand van datgene waarvoor een emancipatoire, vredes- en volksnationale beweging staat.