Compromis, capitulatie en uiteindelijk ontbinding. De mislukking van het Koerdisch nationalisme

Korte inleiding door Zannekinbond: In Vlaanderen wordt de Koerdische nationalistische beweging (in al haar diversiteit van de PKK en de YPG tot de Koerdische autonome regio in Irak) door Vlaams-nationalisten wel eens als een soort van rolmodel gezien, of toch zeker als een min of meer verwante beweging, wiens strijd om eigen taal en cultuur, weliswaar onder geheel andere omstandigheden dan hier in West-Europa, niettemin sterk resoneert met de historische eisen van de Vlaamse Beweging voor taalrechten, culturele autonomie en politiek zelfbestuur. Uitgesproken (en minder uitgesproken) rechtse Vlaams-nationalisten koppelen daar ook nog eens een zelf-identificatie aan met de rol aan die de Syrische YPG tien jaar geleden heeft gespeeld in de oorlog tegen Islamitische Staat. De recente ontwikkelingen in Turkije, waarbij de PKK zichzelf onlangs heeft ontbonden, tonen echter de valkuilen van het burgerlijk en conformistisch nationalisme aan dat, als het niet wordt geschraagd door een duidelijke revolutionaire, anti-imperialistische en socialistische insteek, veroordeeld is om gerecupereerd te worden door systeemkrachten – ook als die systeemkrachten bestaan uit een meedogenloos autoritair regime als dat van de AKP in Turkije. Zo lang dit alles niet gekaderd wordt binnen een nationale bevrijdingsstrijd die het omverwerpen van het imperialisme als hoofddoel heeft, blijven alle hoogdravende verklaringen over confederaal zelfbestuur, gemeenschapsvorming en culturele autonomie (legitieme eisen van de Koerdische beweging die wij als Zannekinbond zeker onderschrijven) enkel dode letter. Dit werd eveneens pijnlijk duidelijk in Syrië, waar de Koerdische strijders in Rojava zich voor de kar van de Amerikaanse belangen lieten spannen en daar nu een dure prijs voor zullen betalen. De ontwikkelingen in Turkije staan daar niet los van. Onderhavige tekst biedt inzicht in de recente ontwikkelingen rond de PKK en de oorzaken van haar neergang. Dit artikel werd in maart 2025 gepubliceerd in het tijdschrift Halk Okulu (Volksschool) en door Zannekinbond overgenomen en vertaald van de webstek van het Anti-Imperialistisch Front.

Reeds 30 jaar geleden heeft de Koerdische nationalistische beweging PKK, die steunde op de imperialisten en streed voor verzoening met de collaborerende oligarchie, besloten om zichzelf op te heffen!

DE BESLISSING OM ZICHZELF OP TE HEFFEN IS DE MISLUKKING VAN HET KOERDISCH NATIONALISME!

HET IS EEN DAAD VAN SAMENWERKING MET HET IMPERIALISME VAN DE VS EN HET TURKSE FASCISME!

Op 1 oktober 2024 riep de fascistische MHP[1]-leider Devlet Bahçeli Öcalan tijdens de openingstoespraak van het parlement op om “een einde te maken aan terroristische activiteiten en de organisatie te ontbinden.” Deze oproep werd beantwoord op 27 februari 2025. Op die dag werd een delegatie van de DEM[2]-partij naar İmralı gestuurd, en Öcalan deed de verklaring die de imperialisten en hun collaborateurs, de Turkse fascistische staat, wilden horen. Later keerde de delegatie van de DEM-partij terug naar Istanbul en las Öcalans verklaring voor in het Turks en Koerdisch tijdens een persconferentie in het Marmara Hotel in Taksim.

Öcalans oproep tot ontbinding van de PKK was in feite waar de Koerdische nationalistische beweging al naar streefde sinds de afkondiging van haar eerste staakt-het-vuren in 1993. De verlenging van dit proces tot vandaag was te danken aan de politieke strategieën van de imperialisten in de regio. De timing van de verklaring, de selectie van de leden van de delegatie van de DEM-partij, de stoelindeling en zelfs de plaats van de aankondiging werden allemaal bepaald door het Amerikaanse imperialisme en zijn collaborateur, de fascistische AKP. Direct na Öcalans ontbindingsverklaring onthulde de leider van de belangrijkste oppositiepartij CHP, Özgür Özel, dat dit proces meer dan een jaar lang in geheime bijeenkomsten was voorbereid. Wat we vandaag zien, is slechts de publieke enscenering van onderhandelingen en overeenkomsten die achter gesloten deuren werden afgerond.

Öcalans oproep tot ontbinding van de PKK is het onvermijdelijke gevolg van het feit dat nationalisme een doodlopende weg is. Öcalan probeert dit echter nog steeds te verklaren binnen een kader buiten het nationalisme. De geschiedenis van de Koerdische nationalistische beweging is er een van zelfverloochening; in zijn oproep tot ontbinding neemt Öcalan ontkenningen en verdraaiingen op, precies zoals imperialisten en hun collaborateurs dat willen horen.

Öcalan stelt: “De PKK ontstond in de 20e eeuw, de meest intense eeuw van geweld in de geschiedenis, te midden van twee wereldoorlogen, de Koude Oorlog en de ontkenning van de Koerdische realiteit. De theorie, het programma, de strategie en de tactieken van de organisatie werden sterk beïnvloed door het echte socialistische systeem van die eeuw. De ineenstorting van het echte socialisme in de jaren negentig, om interne redenen en de oplossing van de identiteitsontkenning in het land, samen met verbeteringen in de vrijheid van meningsuiting, leidde tot het gebrek aan betekenis en de overmatige herhaling van de PKK. Daardoor heeft de PKK, net als haar tegenhangers, haar levensduur voltooid en moet ze ontbonden worden.

WAARHEDEN EN VERDRAAIINGEN ZIJN MET ELKAAR VERWEVEN

1. De PKK werd beïnvloed door de gewapende revolutionaire strijd in Turkije in de jaren 70. De PKK werd beïnvloed door de marxistisch-leninistische gewapende revolutionaire beweging in Turkije, maar was zelf nooit een marxistisch-leninistische beweging. De PKK ontstond als een Koerdische kleinburgerlijke nationalistische beweging, en gedurende haar geschiedenis werden haar ideologie, programma, strategie en tactiek gevormd door kleinburgerlijk nationalisme.

2. Öcalan noemt de ineenstorting van het echte socialisme als reden voor de ontbinding van de PKK. Dit is een verhaal dat de Koerdische nationalistische beweging sinds de jaren 90 herhaalt om haar aansluiting bij imperialisten te rechtvaardigen. De term ‘echt socialisme’ is een poging om het verraad aan het socialisme door revisionistische leiders zoals Chroesjtsjov en Gorbatsjov te ontkennen. In plaats van de contrarevoluties te erkennen die socialistische staten hebben vernietigd, heeft de Koerdische nationalistische beweging de zogenaamde interne tekortkomingen van het “echte socialisme” gebruikt om het socialisme zelf aan te vallen. Deze aanval wordt voortgezet in Öcalans oproep tot ontbinding

3. Öcalan beweert dat de historische ontkenning van de Koerdische realiteit voorbij is. Zeiden figuren zoals Özal en Demirel niet al: “Wij erkennen de Koerdische realiteit“? Met andere woorden, zij beweerden: “Er is geen Koerdische kwestie, alleen een terrorisme- of PKK-kwestie.

4. De basis die de PKK in staat stelde te bestaan ​​– voornamelijk de beperkingen van de vrijheid, met name die van meningsuiting – is verdwenen, en de vooruitgang in de vrijheid van meningsuiting heeft het bestaan ​​van de PKK zinloos gemaakt. Daarom is de PKK, hoewel soortgelijke organisaties in de jaren negentig ophielden te bestaan, tot op de dag van vandaag in herhaling gevallen. In deze situatie is het aandringen op eisen zoals gewapende strijd, een onafhankelijk Koerdistan, federalisme, autonomie of zelfbestuur zinloos. Daarom is de ontbinding ervan onvermijdelijk.

De geschiedenis kan niet worden herschreven door feiten te verdraaien. Hoewel er 30-35 jaar zijn verstreken, herinnert iedereen zich de jaren negentig – de periode waarin duizenden dorpen werden platgebrand en verwoest, miljoenen Koerden ontheemd raakten, arrestaties, martelingen, bloedbaden, executies, verdwijningen en buitengerechtelijke executies hun hoogtepunt bereikten en contraguerrillastrijdkrachten aan de macht waren. Deze periode een periode van “vooruitgang in de vrijheid van meningsuiting” noemen, is een opzettelijke leugen en verdraaiing, bedoeld om het Koerdische volk te overtuigen hun ontbinding te accepteren.

Een zogenaamd Turks-Koerdisch bondgenootschap gebaseerd op vrijwillige eenheid bestaat al 1000 jaar tegen hegemonische krachten… Dit zijn de verhalen die de fascistische staat wil horen. Er is nooit sprake geweest van inherente vijandigheid tussen de volkeren.

In Anatolië leven Koerden, Turken, Lazen, Circassiërs, Grieken, Armeniërs, moslims, christenen, alevieten en soennieten al eeuwen, zelfs millennia, samen. De bron van het probleem zijn de heersende elites. Het zijn de heersers – zowel in het verleden als vandaag – die de bevolking verdelen, fragmenteren en tegen elkaar opzetten.

Volgens Öcalan “vormen Turken en Koerden al duizend jaar een bondgenootschap, maar de afgelopen 200 jaar probeert de kapitalistische moderniteit deze alliantie te verbreken. Dit proces is versneld door het homogeniserende beleid van de Republiek.” Deze paragraaf sluit aan bij de al lang bestaande retoriek van de oligarchie die de legitieme strijd van het volk afschildert als “buitenlandse interventie”, en daarmee de oligarchie zelf legitimeert.

Öcalan stelt: “De belangrijkste taak vandaag de dag is om de fragiele historische relatie te reorganiseren in een geest van broederschap, zonder het geloof te negeren.”

WAT TE DOEN?

Zoals fascist Erdoğan zelf zei: “We moeten ons binnenland reguleren en versterken.” Hier moet ook worden opgemerkt dat de Koerdische nationalistische beweging de misdaden van de imperialisten waarmee ze samenwerkt probeert te verdoezelen door ze “kapitalistische moderniteit” te noemen in plaats van ze imperialisten te noemen. Sinds de jaren negentig beweren Koerdische nationalisten dat het imperialisme is veranderd en nu de democratie bevordert door dictaturen omver te werpen. Door de term “kapitalistische moderniteit” te gebruiken, proberen ze de misdaden van het imperialisme en hun eigen medewerking eraan te verdoezelen.

ONAFHANKELIJKHEID, FEDERALISME, AUTONOMIE, CULTURELE EISEN…

DE ONTKENNING VAN ALLE BESTAAN

De Koerdische nationalistische beweging ontstond met de eis voor een onafhankelijk Koerdistan. In de jaren negentig liet ze deze eis varen en koos in plaats daarvan voor “federalisme, autonomie of zelfs lokaal bestuur”. Later trok ze zich verder terug op culturele en taalkundige rechten. Tegenwoordig stelt Öcalan: “Het onvermijdelijke resultaat van extreme nationalistische afwijkingen is dat afzonderlijke natiestaten, federaties, bestuurlijke autonomie en culturalistische oplossingen de historische maatschappelijke sociologie niet kunnen aanpakken.

Dus, wat is Öcalans oplossing? Vrede met het fascisme en een “democratische samenleving“. Maar met wie zal deze verzoening tot stand komen? Met het AKP-fascisme?

Terwijl Öcalan oproept de PKK te ontbinden, zet het AKP-fascisme zijn aanvallen voort. Nog maar een week geleden werd de burgemeester van Kağızman van de DEM-partij afgezet en vervangen door een curator. Invallen, detenties, martelingen en arrestaties gaan onverminderd door.

WIE VREDE, VERZOENING EN DEMOCRATIE VAN DE AKP VERWACHT, VRAAGT ZICH “VERBLUFFEND” AF:

WAT VOOR EEN VERZOENING IS DIT? WAT VOOR EEN VREDE?

IS ER OOIT EEN DEMOCRATIE BEREIKT DOOR EEN COMPROMIS MET HET FASCISME?

Er is geen probleem met het AKP-fascisme; ze omschreven de ontmoetingen met Öcalan als “voor een land zonder terrorisme“. Ze beweren ook dat de lopende operaties deel uitmaken van een “strijd tegen terrorisme“.

In de geschiedenis van samenlevingen is er nooit een concept geweest dat een “democratische samenleving” wordt genoemd. Door de menselijke geschiedenis heen zijn samenlevingen gecategoriseerd als primitieve, slaven-, feodale, kapitalistische en socialistische samenlevingen. De aard van samenlevingen is altijd bepaald door hun productiewijze. De huidige sociale structuur wordt geïdentificeerd als een kapitalistische samenleving. Öcalan kan niet zomaar een naam voor een samenleving verzinnen zoals hij wil.

Begrippen als democratie en fascisme hebben betrekking op regeringsvormen. Een kapitalistische staat kan worden geregeerd door burgerlijke democratie of fascisme. Het heersende systeem van de Turkse oligarchie is een vorm van koloniaal fascisme. Democratie verwachten voor het volk onder fascisme is het publiek misleiden.

Öcalans vertoog over een “democratische samenleving” is volledig gericht op het legitimeren van imperialisme en fascisme. In een land dat altijd door fascisme is geregeerd, is democratie onmogelijk.

EEN OPROEP TOT HET STOPZETTEN VAN DE GEWAPENDE STRIJD IS OOK EEN OPROEP TOT SAMENWERKING MET DE VS EN DE TURKSE OLIGARCHIE!

Öcalan besluit zijn oproep aan de PKK als volgt: “De taal van het tijdperk van vrede en democratische samenleving moet worden ontwikkeld in overeenstemming met de realiteit. In deze sfeer, gecreëerd door de oproep van de heer Devlet Bahçeli, het standpunt van president Erdoğan en de positieve reactie van andere politieke partijen op deze bekende oproep, doe ik een historische oproep om de wapens neer te leggen en verantwoordelijkheid te nemen voor deze oproep.

Net zoals elke hedendaagse gemeenschap en partij die niet met geweld is ontmanteld, vrijwillig uw congres bijeenroept en besluit te integreren met de staat en de samenleving; alle groepen zouden moeten ontwapenen, en de PKK zou zichzelf moeten ontbinden.

Öcalans boodschap is overduidelijk. Na meer dan 30 jaar pogingen om de gewapende strijd van het Koerdische volk te ontmantelen, zijn eindelijk de “juiste” omstandigheden ontstaan. De kans waar Öcalan 25 jaar geleden over sprak tijdens zijn verdediging in İmralı – waar hij zei: “Als ik de kans krijg, ben ik bereid de Turkse staat te dienen op basis van een democratische republiek” – is nu aangebroken. Gebaseerd op de afgelopen 25 jaar van zijn gevangenschap weten we al welke “diensten” hij de Turkse staat in de komende periode zal verlenen.

ÖCALANS OPROEP TOT ONTBINDING IS IMPERIALISTEN EN HUN COLLABORATEURS, IN HET BIJZONDER DE VS, TEVREDEN!

De ontmanteling van de gewapende strijd van de Koerdische nationalistische beweging is vanaf het begin een Amerikaans project geweest. Van Öcalans gevangenneming en uitlevering aan Turkije tot het hele proces dat zich sindsdien heeft ontvouwd, is geen van deze ontwikkelingen losgestaan ​​van het Amerikaanse regionale beleid. Zelfs vandaag de dag komen de timing en inhoud van de oproep om de wapens neer te leggen overeen met de Amerikaanse belangen in de regio.

Direct na Öcalans verklaring dat “de PKK zichzelf moet ontbinden“, beweerde CHP-leider Özgür Özel in zijn verklaring van 28 februari dat de onderhandelingen tussen de regering en İmralı al meer dan een jaar gaande waren. Hij verklaarde ook dat een delegatie van vier leden, waaronder één volledig gemachtigde vertegenwoordiger, bij deze gesprekken betrokken was en dat een panel van meer dan twintig juridische experts – waaronder een lid van het Constitutionele Hof, leden van het Hof van Cassatie en hoge rechters – aan het proces had gewerkt, waarbij president Erdoğan volledig op de hoogte was van alle ontwikkelingen.

Met andere woorden, Öcalans oproep tot ontbinding van de PKK begon niet met de publieke oproep van de fascistische MHP-leider Devlet Bahçeli aan Öcalan op 1 oktober, zoals in de media werd geportretteerd. Het zijn de VS die dicteren wat Bahçeli, Erdoğan en Öcalan zeggen. In het kader van het Amerikaanse Grotere Midden-Oosten Project hebben ze allemaal een nieuwe rol gekregen.

ÖCALANS OPROEP TOT DE ONTBINDING VAN DE PKK MARKEERT HET FAILLISSEMENT VAN HET KOERDISCH NATIONALISME

SOCIALISME IS DE ENIGE HOOP OP DE BEVRIJDING VAN ALLE VOLKEREN WERELDWIJD!

Nationalisme is geen oplossing. Nationalisme leidt volkeren niet naar bevrijding; het is juist de ideologie van de bourgeoisie en de kleine burgerij die hen verdeelt en fragmenteert. Koerdisch nationalisme is altijd kleinburgerlijk nationalisme geweest.

Het is de Koerdische nationalistische ideologie die de PKK heeft verzoend met het imperialisme en het collaborerende AKP-fascisme.

Nationalisme is een doodlopende weg. Het kan het volk niet naar bevrijding leiden. Het recht van naties op zelfbeschikking is alleen gerealiseerd door middel van socialisme.

De PKK heeft voortdurend geprobeerd het falen van haar nationalistische beleid te verdoezelen door het socialisme aan te vallen en zichzelf te ontkennen. Wat Öcalan in zijn uitspraak “overmatige herhaling” noemt, is in feite de doodlopende weg van het nationalisme. Maar zelfs nu de Koerdische nationalistische beweging het punt van zelfvernietiging bereikt, weigert ze dit te erkennen en rechtvaardigt ze haar collaboratie en liquidatie in plaats daarvan door het socialisme aan te vallen.

De ontkenning van het feit dat socialistische revoluties de enige ware weg naar bevrijding zijn voor onderdrukte naties, heeft de Koerdische nationalistische beweging ertoe gebracht zelfs haar eigen “nationale bevrijdingsstrijd” te verwerpen.

Deze ontkenning heeft zich uitgebreid van nationale onafhankelijkheid tot federatie, van eisen voor autonomie tot zelfs culturele eisen. Aan de andere kant zijn het imperialisme en zijn collaborerende oligarchie gelegitimeerd, waardoor de waarheid op zijn kop is gezet. Verzoening en samenwerking met het imperialisme en fascistische regimes zijn genormaliseerd. Een beweging die beweert te strijden voor de Koerdische nationale bevrijding is in Syrië omgevormd tot de grondtroepen van het imperialisme.

De huidige situatie is het onvermijdelijke gevolg van de doodlopende weg van het nationalisme.

ER IS GEEN REDDING VOOR HET KOERDISCHE VOLK IN DEZE UITKOMST

Het legitieme gewapende verzet van het Koerdische volk wordt opgeofferd aan het imperialisme en zijn collaborateur, het Turkse fascisme. En dit gebeurt via Öcalan. Het Koerdische volk mag dit niet toestaan.

De bevrijding van het Koerdische volk ligt in het socialisme. Het recht op zelfbeschikking kan alleen worden uitgeoefend door middel van een socialistische revolutie. Dit is de enige waarheid die de geschiedenis heeft bewezen. Onderdrukte naties hebben hun recht op zelfbeschikking alleen vrijelijk kunnen uitoefenen onder socialistische regeringen.

Onder Stalins leiderschap telde de Sovjet-Unie meer dan 60 naties en nationale gemeenschappen die 130 verschillende talen spraken. De Sovjet-Unie was een federatie van 15 unie-republieken, elk met een gelijke status en het recht om zich af te scheiden. Naast deze unie-republieken omvatte het politieke systeem ook 20 autonome republieken, 8 autonome regio’s en 13 nationale districten, die autonomie voor alle nationale gemeenschappen garandeerden. Alle talen kregen vrijheid, onderwijs in de moedertaal was gegarandeerd en er werden kansen geboden voor de bloei van alle talen, met boeken die in 124 talen werden gepubliceerd.

Ondanks alle laster van socialisten hatende imperialisten konden naties in de Sovjet-Unie en andere volksregeringen vrij leven met hun identiteit, moedertaal, cultuur en overtuigingen intact.

De bewering dat het socialisme heeft gefaald, verandert niets aan deze realiteit. Gisteren, vandaag en morgen blijft het socialisme de enige weg naar de bevrijding van het volk.

Voetnoot:
Met moderniteit worden de economische, sociale, culturele en politieke transformaties bedoeld die het Westen door zijn eigen historische processen heeft ondergaan en die het Westen door middel van imitatie in niet-westerse samenlevingen probeerde te reproduceren.

———————————————————————————————————————————————————

De eerste Amerikaanse verklaring over Öcalans oproep tot ‘ontbinding van de PKK’

Woordvoerder Brian Hughes van de Nationale Veiligheidsraad van het Witte Huis gaf commentaar op Öcalans verklaring met de woorden: “We hopen dat het zal helpen om onze Turkse bondgenoten gerust te stellen wat betreft de anti-ISIS partners van de VS in Noordoost-Syrië” (verwijzend naar de YPG/SDF). Hughes verklaarde ook dat ze “geloven dat de oproep vrede in de regio zal brengen”.

Deze opmerking van de woordvoerder van de Nationale Veiligheidsraad van het Witte Huis, Brian Hughes – “We hopen dat het zal helpen om onze Turkse bondgenoten gerust te stellen” – laat duidelijk zien wie de verklaring van Öcalan heeft georkestreerd en met welk doel. Het antwoord op de “met welk doel?” vraag ligt in Hughes’ verklaring dat ze “geloven dat de oproep vrede zal brengen in de regio”. De wereldbevolking weet heel goed wat er gebeurt in de regio’s waar de VS “vrede” brengt. Dit onthult ook hoe de fascistische regering van Turkije en de Koerdische nationalistische beweging zullen worden gebruikt in de regio om een “Amerikaanse vrede” te vestigen.

Verklaringen van andere landen over Öcalans oproep

  • Duitse Ministerie van Buitenlandse Zaken: “Wij verwelkomen de oproep van Abdullah Öcalan vandaag aan de PKK en haar gelieerde groepen om de wapens neer te leggen en de PKK te ontbinden. Dit biedt een historische kans om de cyclus van terreur, geweld en vergeldingsacties te doorbreken die al tientallen jaren duurt en tienduizenden levens heeft geëist.
  • Nacho Sanchez Amor, Turkije-rapporteur van het Europees Parlement: “Öcalans oproep is een historische stap die we verwelkomen.
  • Barzani (president van de Koerdische regio van Irak): “Als de Koerdische regio steunen we het vredesproces volledig en zijn we bereid om elke rol te spelen die nodig is voor het succes ervan. We waarderen ook de rol van president Erdoğan en de AK-partijregering, die sinds het begin van hun regering met een duidelijke visie op vrede hebben gewerkt.

Een toneelstuk!

Een spel om onze volkeren voor te bereiden op de nieuwe rol die de VS heeft toebedeeld aan het Turkse fascisme en de Koerdische nationalisten in het Midden-Oosten

Dit spel wordt aan de mensen gepresenteerd onder misleidende slogans zoals:

  • “Een terreurvrij Turkije”
  • “De Wapens doen zwijgen, Vrede brengen”
  • “Een Sterk Turkije”
  • “Een Democratische Samenleving”

Maar als we de realiteit van het volk negeren, kunnen de plannen die de imperialisten aan hun tafels maken alleen op papier bestaan. Maar de realiteit van het volk bestaat. Hoe machtig ze ook lijken en hoe ongeorganiseerd, zwak of misleid het volk ook is door collaborateurs, uiteindelijk zullen ze botsen met de realiteit van het volk. Geen enkel imperialistisch project is ooit precies zo uitgevoerd als het op papier stond, en dat zal ook nooit gebeuren.

Reacties van de Oligarchie op de verklaring van Öcalan

  • Tayyip Erdoğan: “Vanaf gisteren is een nieuwe fase begonnen in onze inspanningen voor een terreurvrij Turkije. We hebben nu een historische kans om een stap te zetten in de richting van het afbreken van de terreurmuur die is opgetrokken tussen onze duizend jaar oude broederschap. De steeds brutalere imperialistische ambities maken deze nieuwe weg nog zinvoller. We zullen er nauwlettend op toezien of het proces volledig en correct wordt uitgevoerd via onze relevante instellingen.” (28 februari 2025, uit de pers)
  • Özgür Özel (leider van CHP – Republikeinse Volkspartij): Özel beweerde dat een delegatie van vier personen, waaronder een volledig gemachtigde vertegenwoordiger, had deelgenomen aan de onderhandelingen. Hij verklaarde ook dat meer dan 20 juridische deskundigen, waaronder een lid van het Grondwettelijk Hof, rechters van het Hooggerechtshof en hooggeplaatste juristen, aan het proces hadden meegewerkt en dat president Erdoğan op de hoogte was van alle ontwikkelingen.
  • Devlet Bahçeli (leider van MHP – Nationalistische Bewegingspartij): “Wat een geluk dat we op de drempel staan van een gezegend tijdperk waarin valse verdeeldheid, kunstmatige geschillen, polarisatie en misverstanden volledig zullen worden uitgeroeid uit ons nationale leven.
  • Ali Babacan (leider van DEVA-partij): In een schriftelijke verklaring zei Babacan: “Ik verwelkom de aankondiging van de DEM Partij İmralı delegatie. De ontwapening en ontbinding van de PKK zou een historische ontwikkeling zijn.
  • Ahmet Davutoğlu (leider van de Toekomstpartij): Davutoğlu schreef op sociale media: “In een tijd waarin het internationale systeem wankelt en onze regio wordt overspoeld door een ring van vuur, is elke oproep en stap die wordt genomen in de richting van het versterken van onze interne eenheid en het volledig zuiveren van ons land van terrorisme positief.
  • *Müsavat Dervişoğlu (leider van İYİ Partij – Goede Partij): In een persverklaring zei Dervişoğlu: “Ongeacht de naam of rechtvaardiging, dit proces is niets meer dan een levenslange presidentiële onderhandelingstroef door te spelen met de definitie van de natie.

De reacties van de oligarchie op Öcalan’s oproep aan de PKK om de wapens neer te leggen keuren het proces grotendeels goed, zij het met zorgen dat Erdoğan het zal gebruiken om zijn macht te verstevigen en zijn presidentschap voor het leven veilig te stellen.

Reacties van links-hervormingsgezinden op de verklaring van Öcalan

Links-hervormingsgezinden hebben altijd gewild dat de Koerdische nationalistische beweging de gewapende strijd zou opgeven, omdat gewapende strijd hervormingsgezinde politiek binnen het systeem belemmert. De punten waar het reformisme en de Koerdische nationalistische beweging elkaar kruisen zijn altijd de momenten geweest waarop Koerdische nationalisten een verzoeningsproces aangingen met de oligarchie. Om deze reden heeft hervormingsgezind links altijd gewenst dat de PKK ontwapend en geïntegreerd zou worden in het systeem. Hun reactie op de oproep van Öcalan weerspiegelt precies dit gevoel.

  • PKK Uitvoerend Comité: Zij omschreven Öcalans oproep als het “manifest van het tijdperk” en verklaarden dat de aankondiging “geen einde is maar, integendeel, een volledig nieuw begin.” Ze benadrukten dat de organisatie het volledig eens is met de inhoud van de oproep en dienovereenkomstig zal handelen. Ze merkten echter ook op: “Voor succes is het cruciaal dat het democratische politieke en juridische kader geschikt is.
  • Linkse Partij: “Al vele jaren verzet onze partij zich tegen beleid dat ons land meesleurt in oorlog en geweld. We zijn voorstander van een democratische en vreedzame oplossing van de Koerdische kwestie op basis van coëxistentie. In die zin bekijken we de laatste ontwikkelingen positief.
  • Communistische Partij van Turkije (TKP): “Het is onmogelijk om tegen de beëindiging van conflicten te zijn die onze burgers op basis van hun etnische afkomst uit elkaar hebben gedreven, tot bloedige confrontaties hebben geleid, de werkende bevolking hebben verdeeld en hen van echte oplossingen hebben verwijderd.
  • Arbeiderspartij van Turkije (TİP): “We zullen ons blijven verzetten tegen elke poging om dit proces te veranderen in een middel om de reactionaire, fascistische en pro-kapitalistische heerschappij van de AKP-MHP alliantie te consolideren en te manipuleren tot een nieuwe constitutionele chantage die Erdogans levenslange presidentschap zou garanderen.
  • Arbeiderspartij (EMEP): Zij volgen een afwachtende houding en verklaren: “We hebben tijd nodig om de resultaten van deze verklaring te zien. In plaats van betekenissen toe te voegen aan een verklaring over een eeuwenoude kwestie die zijn capaciteit te boven gaat, is de beste aanpak om het proces rustig te volgen en te begrijpen.” (Fatih Polat, Evrensel, 28 februari 2025)

(Dit artikel komt uit het tijdschrift Halk Okulu (Volksschool).

Gedateerd 9 maart 2025, Issue no: 278, pagina’s 9-13)

[1] De Nationalistische Bewegingspartij (MHP) is een fascistische en reactionaire partij die bekend staat om haar vele bloedbaden en moorden op links, democraten en revolutionairen. Momenteel vormt deze partij een coalitie met de regerende AKP.

[2] Volkspartij voor Gelijkheid en Democratie (DEM-partij) is een pro-Koerdische politieke partij in Turkije. De partij is ontstaan als opvolger van de GroenLinks-partij. De Democratische Volkspartij (HDP) heeft haar activiteiten in 2023 overgedragen aan de DEM-partij, wat de laatste evolutie markeert van de belangenvertegenwoordiging van de Koerdische minderheid in de Turkse politiek. In verschillende platforms wordt beweerd dat ze dicht bij de PKK staan.

Bron: Anti-Imperialistisch Front, vertaald door Zannekinbond d.d. 12/04/2025