Hoe het “onafhankelijkheids”-verhaal van de EU logistiek imperialisme, NAVO-militarisering en de wereldwijde klassenstrijd om energiesoevereiniteit verbergt
I. De “energieonafhankelijkheid” van de EU als propaganda van omissie en framing
POLITICO’s berichtgeving (1) over het “definitieve plan” van de EU om te stoppen met Russische energie is niet zomaar een verhaal, het is een ideologische operatie. De kop verklaart Europa’s zoektocht naar “onafhankelijkheid op energiegebied”, terwijl het artikel Brussel afschildert als een belegerde hoofdrolspeler die zich moedig ontworstelt aan de “chantage” van Moskou. Maar elke alinea verraadt het echte verhaal: Europa heeft zichzelf niet bevrijd – het heeft de pijpleiding van Rusland ingeruild voor de tankervloot van Amerika, waardoor het zich nog meer inbedt in de imperiale logistiek van de VS.
Dit is propaganda door framing: afhankelijkheid neerzetten als bevrijding, militarisering als veiligheid en prijsopdrijving als “marktcorrectie”. De overstap van de EU naar vloeibaar aardgas (LNG) uit de VS wordt voorgesteld als “diversificatie” – zonder te vermelden dat hierdoor honderden miljarden aan overheidsgeld rechtstreeks in de kas van Chevron, Exxon en Cheniere vloeien. POLITICO citeert EU-energiechef Dan Jørgensen die waarschuwt voor “economische chantage” van Rusland, maar negeert de NAVO-oorlogsschepen die LNG-transporten naar Europese havens begeleiden en zo een energieregime versterken dat verbonden is met de logistiek van het Pentagon.
Waarom deze feiten weglaten? Omdat weglaten slechts de helft van het wapen is. POLITICO voegt actief een narratief kader toe: Europa’s energieafstemming framen als een economische noodzaak, een technocratische onvermijdelijkheid, een weg naar “veiligheid”. Werknemers verdwijnen; stakingen verdwijnen; de NAVO wordt een onzichtbare speler. De markt wordt de enige motor en abstraheert de bedrijfswinst, militaire bescherming en de onteigening van de arbeidersklasse die ten grondslag liggen aan de “routekaart”.
De framing delegitimeert het verzet terwijl de imperialistische logistiek als neutraal wordt witgewassen. Er is geen ruimte in POLITICO’s script voor de blokkades van raffinaderijen in Frankrijk of Spaanse havenarbeidersacties tegen LNG-terminals. Geen erkenning voor Nigeriaanse demonstranten die Franse uraniumzendingen tegenhouden. De arbeidersklasse past niet in het verhaal. Klassenstrijd past niet bij “energieonafhankelijkheid”. Het moet worden uitgewist.
En dit uitwissen is niet toevallig. Het is propaganda door weglating – de keerzijde van framing. Het artikel zwijgt ideologisch, begraaft de militarisering van energieroutes, het winstbejag van de Amerikaanse fossiele reuzen en de handhaving door de NAVO van energieknelpunten van Afrika tot Azië. De kop zegt “onafhankelijkheid”, maar de tekst leest als een nota van Exxon-beleggers.
Waarom gebruikt POLITICO dit frame? Omdat imperiale journalistiek er niet is om te informeren, maar om de perceptie te controleren. Het naturaliseert bedrijfsplundering als beleid, gemilitariseerde logistiek als “veiligheid” en arbeidersverzet als onzichtbare verstoring. Het traint het publiek van de imperiale kern om een imperium van tankers, pijpleidingen en sancties te zien als een “marktgestuurde transitie”. Onder de mythe van “energieonafhankelijkheid” gaat een logistiek imperium schuil dat wordt afgedwongen door de NAVO, gefinancierd door Wall Street en betaald door arbeiders die te maken hebben met bezuinigingen en onteigening. En het blootleggen van dat imperium begint met het opgraven van wat de imperialistisch gezinde media weglaten en wat ze actief construeren.
II. De imperialistische bevoorradingsketens achter Europa’s “energie-uittreding”
Haal het ideologische staketsel weg en de zogenaamde “energieonafhankelijkheid” van de EU onthult zich niet als een bevrijding van controle, maar als een toenemende onderwerping aan het door de VS geleide logistieke imperialisme. Europa is niet van het ene imperium naar het andere overgestapt, het is losgerukt uit een kader van onderhandelde onderlinge afhankelijkheid met Rusland en in een gemilitariseerd fossiel regime gegooid dat wordt afgedwongen door Wall Street en de NAVO.
Voordat het Oekraïense conflict escaleerde, stroomde een groot deel van het gas van Europa via pijpleidingen die waren gebouwd op langetermijncontracten met Rusland, energieovereenkomsten tussen staten zonder oorlogsschepen of financiële chantage. Die infrastructuur werd niet ontmanteld door markten, maar door sancties, sabotage en politieke dwang. De afhankelijkheid die ervoor in de plaats is gekomen, is niet alleen duurder – het is imperialistisch door het ontwerp.
Volgens Global Witness heeft de EU in 2023 een duizelingwekkende toeslag van 400% betaald voor de import van Amerikaans LNG, waardoor meer dan 200 miljard euro naar Amerikaanse fossiele monopolies vloeit. Terwijl Brussel de mond vol heeft van “diversificatie”, is het gemilitariseerd en gefinancierd: meer dan de helft van de Amerikaanse LNG-vrachten arriveert onder NAVO-begeleiding. Dit is geen marktoplossing, maar een geopolitiek handhavingsregime.
Havens als Rotterdam en Marseille dienen nu een dubbel doel als LNG-hubs en NAVO-marinevoorposten. Pijplijnprojecten zoals EastMed en een nieuwe golf van regasificatie-terminals binden Europa aan decennia van dure fossiele contracten, waardoor de energie-autonomie die het ooit met Rusland had, wordt doorbroken. De energiedoctrine van de NAVO strekt zich uit over de Middellandse Zee en West-Afrika en militariseert routes vanuit Algerije, Nigeria en Qatar. Dit is geen exit, het is een gedwongen afhankelijkheid onder Amerikaans commando.
En de ecologische kosten? Die zitten verborgen onder groengewassen ESG-labels en “klimaattransitie”-retoriek. Europa’s keuze voor Amerikaans en Qatarese LNG voedt nieuwe fracking-activiteiten in Appalachia en het Permbekken, waardoor inheemse en zwarte gemeenschappen worden verdreven terwijl vervuiling en onteigening worden geëxporteerd naar het Zuiden. Zoals het Hyper-Imperialism rapport van Tricontinental duidelijk maakt, is een groen geklede imperialistische logistiek in de kern nog steeds imperialistisch.
Tegelijkertijd wordt het Europese elektriciteitsnet een plek van interne onderdrukking. Slimme meters, algoritmische facturering en automatische afsluitingen disciplineren de armen door middel van datagestuurde bezuinigingen. De “energiezekerheid” van de NAVO stopt niet bij de grens, maar dringt door tot in het huishouden en dwingt gehoorzaamheid af op het niveau van het stopcontact en de vlam. Deze feiten zijn nergens terug te vinden in het kader van POLITICO. Er wordt niet erkend dat de verschuiving van Russisch gas naar Amerikaans LNG een afdaling is van onderhandelde samenwerking naar keizerlijke verovering. Er wordt niet vermeld dat geprivatiseerde infrastructuur, afgedwongen door het leger, het openbare energiebeleid heeft vervangen. Geen hint dat dit geen verhaal van transitie is, maar van overgave aan het imperium. Dit is geen energiestrategie. Het is een klassenstrijd die wordt gevoerd via havens, pijpleidingen en elektriciteitsnetten. En terwijl raffinaderijarbeiders staken, havenarbeiders zich verzetten en klimaatrebellen terminals blokkeren, komt de echte strijd in beeld: niet Rusland versus Brussel, maar de werkende klasse versus de imperialistische energie-infrastructuur die elke energiestroom die het aanraakt onttrekt, insluit en militariseert.
III. Van imperialistische afhankelijkheid naar multipolaire energiesoevereiniteit
Als de weglatingen van POLITICO de logistiek van het imperium verhullen, is het onze taak om de kaart te onthullen – en hem dan opnieuw te tekenen. Europa’s “exit” op het gebied van energie is geen onafhankelijkheid, maar een rebranding van afhankelijkheid, die verschuift van onderhandelde handel met Rusland naar gemilitariseerde onderwerping aan door de VS geleide fossiele monopolies. Het tegengif is niet een marktcorrectie binnen het imperialistisch systeem, maar een revolutionaire breuk: het doorbreken van de imperialistische energieketens van het Westen, het terugwinnen van de infrastructuur en het opbouwen van een dubbele macht die geworteld is in soevereiniteit en overleving. In de multipolaire wereld is die breuk al gaande. Terwijl de EU zich vastlegt in LNG-contracten in dollars onder bescherming van de NAVO, smeedt een blok soevereine staten – Rusland, China, Iran, Venezuela, Algerije en andere – energiecorridors buiten de wurggreep van SWIFT, sancties en Amerikaanse militaire logistiek. Dit zijn geen imperia in de westerse zin, maar postkoloniale en semi-perifere staten die hun onafhankelijkheid opeisen van de mondiale architectuur van het kapitalistisch-imperialisme, opgebouwd door Europa en uitgebreid via zijn koloniale buitenposten.
De rol van Rusland in Europa’s vroegere energiesysteem was gebaseerd op langetermijncontracten, onderlinge afhankelijkheid van pijpleidingen en geopolitiek evenwicht – niet op imperialistische militaire dwang of speculatief winstbejag. In tegenstelling tot de VS legde Rusland geen dollarkoers op, escorteerde niet met oorlogsschepen en dreigde niet met regimewisselingen om zijn energie-export veilig te stellen. Het verbreken van de Russische energiebanden was geen bevrijding van het imperium, maar een gedwongen herschikking onder Westerse dwang-NAVO’s energietak die Europa in een duurdere, gemilitariseerde afhankelijkheid draaide.
Maar soevereiniteit kan niet van bovenaf worden geleverd. Het moet van onderaf worden opgebouwd door arbeiders, gemeenschappen en bewegingen die de infrastructuur van het leven weer opeisen. De blokkades van de Franse raffinaderijen, de bezettingen van Ende Gelände en de LNG-protesten in Marseille zijn geen marginale acties. Het zijn samenkomende frontlinies in een wereldwijde klassenstrijd, waar de havens en terminals van het westerse imperium betwist terrein worden.
Elke staking die raffinaderijactiviteiten stillegt, elk dok dat weigert een tanker te lossen, is een materiële breuk in het westers imperialistisch netwerk. Wanneer inheemse en zwarte gemeenschappen zich verzetten tegen het fracken in Appalachia en Texas, verzetten ze zich niet alleen tegen het kapitaal, maar tegen de logistieke machinerie van de Westerse imperialistische orde, die leven opoffert voor winst en ondergeschiktheid afdwingt door middel van gemilitariseerde infrastructuur.
Deze herformulering maakt de tegenstelling duidelijk: niet Rusland versus Europa, maar de arbeidersklasse versus het Westerse imperialistische energieregime. Of de stromen fossiele brandstoffen worden veroordeeld of geprezen doet er minder toe dan of ze het imperium of de soevereiniteit dienen – of ze Wall Street voeden of soevereine ontwikkeling isoleren.
Het verwerpen van de valse tweedeling tussen “slecht Russisch gas” en “goed Amerikaans LNG” is het terugwinnen van duidelijkheid. Slechts één van de twee is verpakt in oorlogsschepen, sancties en bedrijfssluitingen. De andere komt voort uit onderhandelde relaties tussen staten die verstoord worden door imperiale escalatie. De echte horizon ligt voorbij beide opties: in energiesoevereiniteit voor de werkende klasse, multipolaire solidariteit en de dekolonisatie van de infrastructuur zelf.
De toekomst van Europa behoort niet toe aan ExxonMobil, TotalEnergies of de NAVO. Ze behoort toe aan de arbeiders die terminals bezetten, de havenarbeiders die tankers tegenhouden en de volkeren van het Zuiden die zich verzetten tegen neokoloniale extractie. Van Marseille tot Caracas, van Rotterdam tot Lagos krijgt een opstandige energiekaart vorm – een kaart die weigert te werken voor het imperium en een bevrijde toekomst durft op te bouwen op onze eigen voorwaarden.
IV. Het imperialistische energienetwerk afsluiten, Proletarische macht opbouwen
Als het energienetwerk de bloedsomloop van het westerse imperialisme is, dan is elke raffinaderij, terminal en pijpleiding een chokepoint dat wacht om verstoord te worden. De strijd om energiesoevereiniteit is geen diplomatieke top in Brussel of een OPEC-quotum in Wenen – het is een wereldwijde opstand tegen de infrastructuur die de kapitalistische overheersing afdwingt. Onze taak is duidelijk: het westerse imperialistische netwerk verstoren, zijn levensaders doorsnijden en een dubbele en strijdende macht opbouwen die de energiestromen heroriënteert in de richting van overleving, soevereiniteit en socialistische wederopbouw.
We doen geen beroep op regeringen voor bevrijding – we organiseren om die te nemen. Van de piketpaaltjes tot de havenblokkade, van het saboteren van extractivistische infrastructuur tot het in beslag nemen van het netwerkbeheer, elke daad van weigering wordt een wapen. Elke gecoördineerde verstoring verzwakt de fossiele ruggengraat van het Westerse imperium. Elk knooppunt van zelforganisatie naait het weefsel van een nieuwe, multipolaire energieorde aan elkaar.
Redline Energie Campagnes: Publiceer onderzoekskaarten die de verbanden blootleggen tussen LNG-terminals in de EU, NAVO-marinestations en militaire logistiek van de VS. Documenteer waar westerse energiestromen en koloniale bezetting elkaar kruisen. Voorbeeld: “Rotterdam Port: NATO’s Gas Fortress.
Embargo’s van het volk: Organiseer militante flottieljes en havenacties om LNG-tankers te blokkeren op belangrijke imperiale knooppunten: Marseille, Rotterdam, Le Havre. Laat je inspireren door de blokkades van uraniummijnen in Nigeria en sluit je aan bij het verzet in het Zuiden tegen de imperialistische extractiestromen.
Bezetten en verstoren: Breid het Ende Gelände-model uit. Richt je op gasterminals, knooppunten van fossiele brandstoffen en hoofdkantoren van bedrijven met gecoördineerde sluitingen. Smelt anti-imperialistisch, antifascistisch en ecologisch verzet samen in één enkele opstandige praxis. Eis nationalisatie, demilitarisatie en heroriëntering van infrastructuur naar gemeenschapscontrole.
Staking voor Soevereiniteit: Coördineer arbeidersacties bij raffinaderijen, havens en nutsbedrijven in heel Europa en het Zuiden. Koppel loonstrijd aan eisen voor publieke, gedeommodificeerde energiecontrole. Smeed allianties tussen Europese industriële arbeiders en frontlijngemeenschappen die zich verzetten tegen neokoloniale extractie.
Dubbele macht opbouwen: Vorm lokale energieraden om collectief microgrids, zonnecoöperaties en essentiële voorzieningsinfrastructuur te besturen. Koppel gemeenschappen los van imperialistische tariefregimes. Geef prioriteit aan leven, niet aan winst. Herlaad het systeem van onderaf.
Wij verwerpen de valse belofte van “groen kapitalisme” en NAVO-gecertificeerde energie “veiligheid”. Amerikaans LNG is geen bevrijdingsbrandstof – het is kolonialisme met een insigne voor het klimaat. De EU ontsnapte niet aan Russische energie; ze werd gedwongen het tolhuisje van Washington binnen te gaan. De logica van het fossiele kapitaal blijft inheems land, arbeidersgezinnen en soevereiniteit van het Zuiden opofferen op het altaar van de imperialistische winst.
Onze solidariteit moet opstandig en internationalistisch zijn en geworteld in de breuk. Van de olievelden van Nigeria tot de terminals van Hamburg, van de frack zones van Vaca Muerta tot de energierebellen van Marseille, de lijnen worden getrokken. Dit gaat niet over energiebeleid, het is een oorlog om infrastructuur. En de infrastructuur is kwetsbaar.
Het westerse imperialistische netwerk zal niet vallen door hervormingen. Het zal vallen onder het gewicht van blokkades, stakingen, bezettingen en collectieve weigering. De crisis is wereldwijd. De tijd is nu. De enige vraag is hoe snel we vechten – en hoe diep we bouwen.
Want terwijl het oude raster kraakt en het westerse imperium wankelt, wordt er al een nieuwe wereld getraceerd: door de arbeiders die weigeren het imperium aan de macht te brengen, door de gemeenschappen die hun opoffering afwijzen en door de bewegingen die het raster zelf in beslag durven te nemen en het opnieuw herladen voor bevrijding. Die wereld is van ons. Het netwerk is van ons. Laten we het terugnemen.
Eindnoot:
(1) De auteur verwijst naar een artikel bij POLITICO over het plan van de EU-Commissie om de Europese afhankelijkheid van Russische gasbevoorrading tegen 2027 ongedaan te maken en geeft grotendeels de visie van de EU-Commissie en dus het westers imperialistisch kamp weer.
Bron:
The Energy Exit That Wasn’t: Europe, Russia, and the Propaganda of Imperial Dependency
06/05/2025. Vertaald door Zannekinbond.
