Eerder deze week raakte bekend dat de IJzertoren de helft van haar subsidies van de Vlaamse regering verliest: van 400.000 naar 200.000 euro. De verontwaardiging in de (voornamelijk rechtse) Vlaamse Beweging was groot. Sommigen schoven de schuld ouderwets in de schoenen van “de sossen” en hun vermeende “anti-Vlaamse repressie”, aangezien minister Caroline Gennez (Vooruit) momenteel de Vlaamse subsidies beheert. Anderen wezen er fijntjes op dat de N-VA deel uitmaakt van de Vlaamse regering, en dat het juist onder deze zogenaamd “Vlaams-nationalistische” partij is dat de subsidies voor meerdere Vlaams-nationale organisaties sneuvelen. Nog anderen haalden de schouders op: de IJzertoren zou immers beheerd worden door een “linkse vzw”, terwijl de radicale Vlaamse Beweging zich al lang niet meer rond de IJzertoren schaart, maar jaarlijks optrekt naar het monument van de Gebroeders Van Raemdonck in Steenstrate.
Toch passen deze gebeurtenissen volledig in de analyse die wij bij Zannekinbond al jaren maken. De N-VA is intussen verveld tot een neoliberale en conservatieve partij, naar Angelsaksisch model. Wat men van haar beleid kan verwachten, is volledig in die lijn te situeren. Minister van Begroting & Financiën Ben Weyts (N-VA) bevestigde aan VRT NWS dat er een ware “crackdown” op subsidies gaande is en dat daarbij “pijnlijke beslissingen” onvermijdelijk zijn. De Vlaamse regering voert naar Trumpiaans voorbeeld haar eigen doctrine van soberheid uit. De realiteit is dat de Vlaamse Beweging – en ook het streven naar meer Vlaamse autonomie – volkomen overbodig zijn geworden binnen dit programma. Niet toevallig verklaarde Bart De Wever al in 2012 dat de Vlaamse Beweging zichzelf beter zou opdoeken. En niet toevallig is hij vandaag premier van de federale, belgicistische regering, waar hij – net als in Vlaanderen – een austerity-programma uitvoert in naam van zijn achterban, de wegkwijnende middenklasse, maar vooral in naam van VOKA.
“Haalt de Vlaamse Beweging 2030?” is de titel van een debat van de Vlaamse Volksbeweging dat begin volgende maand in Gent georganiseerd wordt. Een beweging die moet (over)leven op basis van subsidies van de Belgische staat (en haar deelstaat-constructie) is eigenlijk al stervende. En waar blijft nu dat gulle ‘Vlaams-nationale’ mecenaat uit de privésector dat zogezegd klaarstond om de weggevallen subsidies te compenseren? Wil de Vlaamse Beweging zich anno 2025 heruitvinden, dan zal zij opnieuw aansluiting moeten zoeken bij haar eigen wortels én bij de hedendaagse strijd. De sleutel ligt niet in het aanschurken tegen de ontwortelde, Amerikaanse “global right”, en evenmin in het vervullen van de asociale grillen van de financiële elites in naam van een zogenaamd “typisch Vlaamse werkethiek” van nijverheid, bescheidenheid en onderdanigheid. De sleutel ligt bij de oorspronkelijke slogan van de Frontbeweging: “Nooit meer Oorlog!” Het Vlaams-nationale streven staat voor een keuze waarin geen plaats meer is voor een steriel Vlaams-nationalisme of flamingantisme dat geen diepgaand maatschappelijk project meer in zich draagt: het is ofwel de rechtse (neofascistische) identitaire strijd of het is onze weg, de weg van het anti-imperialisme. In het verlengde van de (geo)politieke uitdagingen van vandaag, moet Vlaanderen in solidariteit met andere kleine naties -net als in het verleden- het verzet opnemen tegen het imperialisme en kapitalisme van de elites. Daar, en daar alleen – in de combinatie van klassenstrijd en nationale bevrijdingsstrijd – ligt de toekomst van de Vlaamse Beweging. Zij zal sociaal zijn, of zij zal niét zijn.
